مقدمه
ترمووود یکی از محبوب‌ترین مصالح چوبی در معماری مدرن است که با فرآیند حرارت‌دهی (Thermal Modification) تولید میشود. اما نکته‌ای که اهمیت زیادی دارد، استانداردهای تولید و کیفیت این محصول است. بسیاری از مصرف‌کنندگان و حتی مجریان پروژه‌ها نمی‌دانند چطور می‌توانند ترمووود استاندارد را از نمونه‌های غیراستاندارد تشخیص دهند. در این مقاله به‌طور کامل، استانداردهای ترمووود اروپا را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم که چه معیارهایی برای انتخاب و خرید ترمووود باید مدنظر قرار گیرد.
ترمووود استاندارد چیست و چرا اهمیت دارد؟
-
ترمووود استاندارد به چوبی گفته میشود که در تمام مراحل تولید، از انتخاب ماده اولیه تا فرآوری و ماشین‌کاری، مطابق با دستورالعمل‌های بین‌المللی انجام شده باشد.
-
این استانداردها توسط انجمن ترمووود فنلاند (International ThermoWood Association) و بر اساس مقررات اروپا مانند CE Marking، EUTR و FSC تعریف شده‌اند.
-
رعایت این استانداردها باعث میشود محصولی مقاوم، بادوام و ایمن برای محیط زیست به دست آید.
استانداردهای مواد اولیه ترمووود
یکی از پایه‌های اصلی کیفیت ترمووود، انتخاب چوب خام است. در اروپا معیارهای مشخصی وجود دارد:
1.نوع گونه چوب: معمولاً از کاج فنلاندی (Scots Pine) و صنوبر (Spruce) استفاده میشود. برای کف‌پوش، چوب سخت مانند عش (Ash) انتخاب می‌گردد.
2.رطوبت اولیه چوب: باید کمتر از ۲۰٪ باشد تا فرآیند حرارت‌دهی به‌طور یکنواخت انجام شود.
3.گواهی اصالت و پایداری: تمامی چوب‌ها باید دارای گواهی FSC یا PEFC باشند تا اطمینان حاصل شود که از جنگل‌های مدیریت‌شده برداشت شده‌اند.
4.ابعاد خام اولیه: الوارها پیش از ورود به کوره باید یکنواخت و بدون ترک و گره‌های ضعیف باشند.
استانداردهای فرآیند تولید ترمووود (کوره)
فرآیند حرارت‌دهی قلب تولید ترمووود است. در اروپا این فرآیند تحت نظارت استانداردهای سخت‌گیرانه انجام میشود:
-
خشک‌سازی اولیه: چوب باید تا حدود ۰٪ رطوبت خشک شود.
-
حرارت‌دهی اصلی:
-
دما بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم میشود.
-
زمان حرارت‌دهی بر اساس ضخامت الوار تعیین می‌گردد.
-
-
خنک‌سازی و تثبیت: پس از حرارت‌دهی، رطوبت مجدد تا حدود ۴–۶٪ به چوب بازگردانده میشود.
-
ایمنی و کنترل کیفیت: سیستم‌های اروپایی مجهز به حسگرهای دما و رطوبت هستند تا یکنواختی فرآیند تضمین شود.
ابعاد استاندارد ترمووود در اروپا
ابعاد ترمووود یکی از شاخص‌های کلیدی در تشخیص اصالت و استاندارد بودن محصول است.
ترمووود مقطع SHP (چهار تراش ساده)
-
ضخامت‌های استاندارد: ۱۶، ۱۹، ۲۶، ۴۲ میلی‌متر
-
عرض‌ها:
-
برای ضخامت‌های ۱۶، ۱۹، ۲۶ → عرض‌های ۹۲، ۱۱۷، ۱۳۵، ۱۴۰ میلی‌متر
-
برای ضخامت ۴۲ → عرض‌های ۴۲، ۶۸، ۹۲، ۱۳۵، ۱۴۰، ۱۸۰ میلی‌متر
-
-
کاربرد: نما، دکوراسیون داخلی، کف‌پوش، لوور
ترمووود مقطع UTV/UTS (فاق و زبانه)
-
ضخامت استاندارد: ۱۶ تا ۱۹ میلی‌متر (رایج‌ترین ۱۹)
-
کاربرد: نمای داخلی و بیرونی
-
نکته: تولید در ضخامت ۱۶ میلی‌متر امکان‌پذیر است اما توصیه نمی‌شود.
ترمووود DECK (کف‌پوش)
-
پروفیل‌ها: چهار تراش SHP یا Profix (اتصال مخفی)
-
ضخامت‌های استاندارد: ۲۶ و ۴۲ میلی‌متر
-
پیشنهاد: در محوطه‌های پر رفت‌وآمد، استفاده از گونه عش (ASH) توصیه میشود.
طول‌های استاندارد فنلاندی
-
۲۷۰، ۳۰۰، ۳۳۰، ۳۶۰، ۳۹۰، ۴۲۰، ۴۵۰، ۴۸۰، ۵۱۰، ۵۴۰ و ۵۷۰ سانتی‌متر
طول‌های استاندارد ایرانی (کلاس D دامون چوب)
-
۳ متر
-
۴ متر
-
۶ متر
استانداردهای مکانیکی و شیمیایی ترمووود
در اروپا پس از فرآیند تولید، چوب‌ها تحت تست‌های آزمایشگاهی قرار می‌گیرند:
-
رطوبت نهایی: ۴ تا ۶٪
-
مقاومت خمشی و کششی: کاهش نسبت به چوب خام، اما در محدوده مجاز EN 408
-
مقاومت در برابر پوسیدگی: مطابق استاندارد EN 113، ترمووود در کلاس دوام D قرار می‌گیرد.
-
پایداری ابعادی: تغییرات کمتر از ۱٪ در شرایط آب و هوایی مختلف.
-
مقاومت شیمیایی: فاقد مواد مضر شیمیایی؛ کاملاً سازگار با محیط زیست.
استانداردهای ماشین‌کاری و نصب
-
تلرانس ابعاد: حداکثر ±۱ میلی‌متر در ضخامت و عرض.
-
پروفیل‌زنی دقیق: SHP، UTV، UTS و Profix باید یکنواخت باشند.
-
اتصالات: استفاده از پیچ و یراق استیل ضدزنگ (A2 یا A4).
-
زیرسازی: باید با فواصل استاندارد و تهویه مناسب اجرا شود.
روش‌های تشخیص ترمووود استاندارد
-
بررسی رنگ: ترمووود استاندارد رنگ قهوه‌ای یکنواخت دارد.
-
تست رطوبت: وزن سبک و رطوبت پایین (۴–۶٪).
-
گواهی CE و FSC: نشانه اصالت.
-
ابعاد دقیق: مقایسه با جدول استاندارد.
-
چک‌لیست خرید ترمووود استاندارد:
-
برند معتبر (مثل دامون چوب یا فنلاندی)
-
داشتن گواهی اصالت
-
مطابقت ابعاد با استاندارد
-
تست مقاومت و رنگ
-
اهمیت رعایت استانداردهای اروپایی در پروژه‌های ایران
-
پروژه‌هایی که از ترمووود غیراستاندارد استفاده می‌کنند، دچار ترک، پیچیدگی و تغییر رنگ سریع می‌شوند.
-
استفاده از ترمووود مطابق استانداردهای اروپا باعث طول عمر بیشتر (بیش از ۲۰ سال) و کاهش هزینه‌های نگهداری میشود.
-
برند دامون چوب با تولید ترمووود کلاس D مطابق با همان استانداردهای اروپایی، تضمین‌کننده کیفیت در ایران است.
سوالات متداول
فنلاندی دارای گواهی CE و کیفیت بین‌المللی است؛ ترمووود کلاس D ایرانی با همان تکنولوژی و استاندارد تولید میشود اما قیمت مناسب‌تری دارد.
بله، ضخامت‌ها و عرض‌های تولید دامون چوب بر اساس همان جدول استاندارد اروپایی تنظیم شده‌اند.
با بررسی ابعاد، رنگ، رطوبت، و داشتن گواهی CE یا FSC می‌توان اصالت محصول را سنجید.
خیر، مگر اینکه توسط تولیدکنندگان معتبر داخلی مانند دامون چوب عرضه شود که فرآیند تولیدشان تحت استاندارد اروپاست.
بیش از ۲۰ سال در صورت اجرای صحیح و نگهداری دوره‌ای.
جمع‌بندی
استانداردهای ترمووود اروپا شامل مجموعه‌ای از معیارها در انتخاب مواد اولیه، فرآیند تولید، ابعاد، مقاومت مکانیکی و روش نصب است. توجه به این موارد هنگام خرید، تضمین‌کننده کیفیت پروژه و کاهش هزینه‌های نگهداری است. دامون چوب با تولید ترمووود کلاس D در ایران، محصولی مطابق با همین استانداردها ارائه می‌دهد تا مشتریان با خیال راحت بتوانند انتخاب کنند.
چگونه از ترمووود در بام سبز و پشت‌بام نگهداری کنیم؟
در مناطق شمالی بهتر است هر ۱۸ ماه روغن‌کاری انجام شود تا چوب درخشش خود
اکتبر