تاریخچه ترمووود: همه چیزی که باید درباره این مصالح ساختمانی بدانید

۱) ریشه‌ها و خط زمانی تحول ترمووود

ایدهٔ «بهبود ویژگی‌های چوب با گرما» سابقه‌ای فراتر از ترمووود امروزی دارد، اما آنچه امروز با عنوان ThermoWood می‌شناسیم،
حاصل تدوین یک فرآیند پایدار، تکرارپذیر و صنعتی است. در میانهٔ قرن بیستم، پژوهشگران اسکاندیناوی و اروپای شمالی روی
«تغییرات حرارتی در چوب» کار می‌کردند. در دهه ۱۹۶۰، تحقیقات هدفمند بر کنترل دما، زمان و رطوبت ادامه یافت تا اثرات جانبی
مثل تردی یا سوختگی کنترل شود. نقطهٔ عطف، دههٔ ۱۹۹۰ در فنلاند بود؛ جایی که تولید صنعتی با چارچوب مشخص، کلاس‌بندی دوام
و دستورالعمل‌های کاربردی به‌طور جدی مستقر شد.

• دهه ۱۹۶۰: تثبیت ایده‌های علمی پیرامون اصلاح حرارتی چوب و آزمون‌های مقیاس آزمایشگاهی.
• دهه ۱۹۸۰: توسعهٔ پایلوت‌های نیمه‌صنعتی در اروپای شمالی؛ تمرکز بر کنترل بخار و اکسیژن.
• دهه ۱۹۹۰ (فنلاند): صنعتی‌سازی، تعریف کلاس‌های کاربردی و تدوین دستورالعمل‌های اجرا و نگهداری.
• دهه ۲۰۰۰: گسترش به آلمان، کشورهای بالتیک، کانادا و آمریکا؛ ورود به پروژه‌های معماری شاخص.
• دهه ۲۰۱۰ تا امروز: استانداردسازی بهتر، بهینه‌سازی مصرف انرژی، و یکپارچگی با زنجیرهٔ تأمین پایدار.

۲) چرا ترمووود کار می‌کند؟ نگاه فنیِ ساده

جوهرهٔ فرآیند، کاهش بخش‌هایی از همی‌سلولز و تغییر پیوندهای درون‌سلولی است. وقتی چوب در دماهای بالا و در حضور بخار (به‌منظور
کنترل محیط و جلوگیری از سوختگی سطح) قرار می‌گیرد، قابلیت جذب آب آزاد و متصل کاهش می‌یابد. نتیجه: تعادل رطوبتی
پایین‌تر، پایداری ابعادی بیشتر، و کاهش منابع غذایی برای قارچ‌ها. این تغییرات، دوام
و ثبات را به‌ویژه در فضای باز افزایش می‌دهد.

• کاهش جذب و واجذب سریع رطوبت → تاب، خمش و ترک‌های ناشی از انقباض/انبساط کمتر.
• کاهش مواد قابل تغذیه برای قارچ‌ها → پایداری زیستی بهتر.
• ثبات رنگ اولیهٔ گرمِ قهوه‌ای — که در مواجهه با UV بدون پوشش، تدریجاً خاکستری نجیب می‌شود.

۳) دامون چوب؛ تولید مدرن و کنترل کیفیت برای پروژه‌های حرفه‌ای

دامون چوب با بهره‌گیری از خط تولید مدرن، فرآیند ترمو را در سه فاز کنترل‌شده پیش می‌برد:
(۱) گرم‌کردن اولیه با بخار برای هم‌دما کردن مقطع، (۲) فاز اصلی حرارت‌دهی در بازهٔ حدود ۱۸۰–۲۲۰°C برای اصلاح ساختاری،
(۳) خنک‌سازی و رطوبت‌دهی تا رسیدن به تعادل. ثبت مداوم دما/رطوبت، سنجش نمونه‌های کیفی و کالیبراسیون دوره‌ای کوره‌ها
باعث می‌شود محصولات کلاس D با پایداری ابعادی مطلوب و ظاهری یکنواخت عرضه شوند. نتیجه برای کارفرما/معمار:
پیش‌بینی‌پذیری در اجرا، دوام بهتر در فضای باز، و هماهنگی ظاهری در سطح پروژه.

• پروفیل‌های متنوع (SHP، پروفیکس اتصال مخفی، تایل با زیره پلیمری) برای کاربردهای نما و کف‌پوش.
• کنترل کیفی مرحله‌ای: رطوبت نهایی، رنگ، همسانی پروفیل و صافی سطح.
• پوشش‌های تکمیلی مانند روغن UV برای پایداری ظاهری و کاهش خاکستری‌شدن در فضای باز.

۴) مسیر ورود ترمووود به ایران و بلوغ بازار

ترمووود از اوایل دههٔ ۱۳۹۰ در پروژه‌های شاخص شهری مطرح شد. ابتدا در نماهای محدود و پروژه‌های لوکس، سپس با شناخته شدن
مزایا، در کف‌پوش فضای باز (Deck)، روف‌گاردن، آلاچیق و مبلمان بیرونی گسترش یافت. امروز، ترکیب «ترمووود + زیرسازی اصولی +
پوشش نگهداری» تبدیل به الگوی اجرایی معتبر شده است. دامون چوب با تمرکز بر تولید و اجرا، تجربیات اجرایی را به چرخهٔ
تولید بازمی‌گرداند تا کیفیت نهایی محصول و نصب ارتقا یابد.

۵) مزایای ترمووود؛ فراتر از زیبایی

• دوام در فضای باز: کاهش رطوبت تعادلی و منابع غذایی قارچ‌ها، دوام زیستی را بالا می‌برد.
• پایداری ابعادی: تغییرات عرض/طول کمتر، نصب و بهره‌برداری با ریسک کمتر تاب‌برداشتن.
• وزن کمتر نسبت به بعضی گونه‌های سخت‌چوب: حمل و نصب آسان‌تر.
• ظاهر مینیمال و طبیعی: همخوان با ترندهای معماری معاصر.
• سازگاری با محیط زیست: بدون افزودن مواد شیمیایی سمی در فرآیند اصلاح.

۶) کاربردها؛ از نما تا روف‌گاردن

پرکاربردترین حوزه‌ها شامل نمای چوبی (Facade)، کف‌پوش فضای باز (Decking)، جان‌پناه و فلاورباکس، آلاچیق و پرگولا، و
دکور داخلی (دیوارپوش، سقف و مبلمان) است. برای هر حوزه، انتخاب پروفیل مناسب (مثلاً پروفیکس برای اتصال مخفی در کف) و
زیرسازی اصولی (شیب‌بندی، فاصلهٔ زیرسازی، گردش هوا) در کنار نگهداری دوره‌ای، کلید عملکرد بلندمدت است.

۷) مقایسه با چوب سنتی و مصالح جایگزین

• در برابر چوب خام: ترمووود پایداری ابعادی و دوام بیرونی بیشتری دارد، اما نیازمند نگهداری ظاهری (روغن UV) است.
• در برابر کامپوزیت‌های چوب-پلاستیک: ترمووود حس طبیعی، بافت و رنگ گرم ارائه می‌دهد؛ کامپوزیت‌ها نگهداری
  ظاهری کمتری دارند اما حس طبیعی چوب را کامل تکرار نمی‌کنند.
• در برابر فلز/سنگ در نما: ترمووود بعد زیبایی‌شناختی گرم و انسانی‌تری ایجاد می‌کند و وزن کلی سازه را بالا نمی‌برد.

۸) چگونه انتخاب کنیم؟ گونه، کلاس و پروفیل

• گونهٔ چوب: کاج (Pine) ترمو کلاس D برای فضای باز رایج است؛ توس‌کا/رورو برای برخی کاربردهای داخلی.
• کلاس حرارتی: کلاس بالاتر عموماً دوام بیرونی بهتری می‌دهد اما ممکن است کمی تردتر باشد—تعادل با کاربرد.
• پروفیل: برای کف‌پوش فضای باز، پروفیل‌های شیاردار ضدلغزش یا اتصال مخفی (PROFIX) انتخاب‌های حرفه‌ای‌اند.

۹) نگهداری و طول عمر

طول عمر ترمووود در فضای باز به طراحی، زیرسازی، اقلیم و نگهداری وابسته است. اگر هدف حفظ رنگ اولیه است، روغن UV
هر ۱۲–۱۸ ماه (بسته به آفتاب/باران) توصیه می‌شود. اگر خاکستری‌شدن طبیعی مدنظر است، پاکسازی ملایم و بررسی اتصالات کافی است.
با اجرای صحیح و نگهداری استاندارد، دوام طولانی‌مدت قابل دستیابی است.